Zbiór nowel opisujących trudne życie nauczycielki, panny Antoniny. Bohaterka, zawsze lekko naiwna, szukała domu, w którym mogłaby zamieszkać na stałe, nie tylko do czasu zakończenia edukacji dzieci. Z tego powodu sama się kształciła w tylu kierunkach, w ilu zdołała. Ale rodzice nie chcieli przyjmować jej do swoich rodzin, więc panna Antonina tułała się lata całe od domu do domu.
Nowela Stefana Żeromskiego, wydana po raz pierwszy w zbiorze Opowiadania w 1895 r., opowiadająca historię lekarza Pawła Obareckiego i nauczycielki Stanisławy Bozowskiej. Akcja dzieje się w Obrzydłówku – małej wsi, do której doktor przyjechał mając 37 lat. Akcja utworu toczy się w drugiej połowie XIX wieku, w zaborze rosyjskim: w miasteczku Obrzydłówek oraz nieodległej od niego wsi, gdzie uczyła Bozowska....
Marcin Kozera :
Bohaterem opowiadania jest syn polskiego emigranta w Londynie, tytułowy Marcin Kozera. Mając dwanaście lat zaczyna uczyć się jezyka polskiego w Domu Polskim. Pod wpływem koleżanek i kolegów, a przede wszystkim nauczycielki - budzi sie w Marcinie świadomość narodowa, duma z tego, że jest Polakiem. Ma nadziję, że Polska odzyska niepodległość, a on kiedyś pojedzie do rodzinnej wsi ojca.
...